Landsbankin: Húskir kunnu sigast at vera vorðin ríkari tá húsini veksa í virði, hóast inntøkan er óbroytt, tí frívirðið í býlinum veksur. Men húskini tykjast ikki at hava økt nýtsluna munandi seinastu árini.

Landsbanki Føroya hevur mett um samlaðu ognina og skuldina hjá føroyskum húskjum í 2018 fyri at kanna, hvussu skuldarbundin føroysk húskir eru í mun til sína inntøku, og hvussu stór samlaða ognin og skuldin hjá føroyingum er, samanborið við onnur lond.

Viðurskifti, ið lækka skuldina ella økja virðið á ognunum hjá húskjunum, økir nettoognina. Nettoognin gerst sostatt størri, tá til dømis virðið á sethúsunum hækkar, pensjónsuppsparingin økist ella skuldin minkar. At nettoognin økist kann ávirka nýtsluatferðina.

Síðani 2014 eru sethúsaprísirnir øktir við umleið 40 prosentum í Tórshavn, 50 prosentum í Suðuroy-Sandoy og við 65 prosentum í størri bygdunum, meðan sethúsaprísirnir eru nærum tvífaldaðir í smáu bygdunum síðani 2014 (Mynd 1).

##med2##

At ognin hjá sethúsaeigarum økist tá sethúsaprísirnir veksa, kemur ikki eigaranum til góðar sum gjaldføri, uttan hann selur húsini, hóast pantvirðið sjálvt veksur. Tó ber til at taka lán í frívirðinum og soleiðis javna sínar nýtslumøguleikar út yvir alt lívið.

Í hvønn mun føroysku húskini hava tikið lán í økta frívirðinum síðani 2014, ber ikki til at siga við vissu. Sethúsalánini hjá føroysku húsarhaldunum eru økt við 22% seinastu 7 árini. Av hesi øking í sethúsalánum hava summi helst hækkað sína lántøku gjøgnum økta frívirðið til nýtslu ella umvæling av húsinum. Tey, ið nýligani hava ognað sær eini hús, hava ikki fingið lut í økta frívirðinum, men tørva sethúsafígging, ið svarar til høga prísstøðið, sum er í dag. Tí kann væl vera, at vøksturin í samlaðu útlánunum avspeglar hesa øking í sethúsaprísunum.

Væntandi hava flestu húskini raðfest at niðurgjalda skuld, heldur enn at taka lán í frívirðinum, tí húskini tykjast ikki at hava økt nýtsluna munandi seinastu árini. Føroysk húskir hava lutfalsliga lága skuld í prosent av tøku inntøkuni samanborið við onnur lond, og hetta samsvarar við, at fægstu húskini ynskja at hækka nýtsluna gjøgnum økta skuld, hóast húsini eru økt í virði.

Les meira her, og um ogn og skuld hjá føroyskum húskjum og, hvussu skuldin er býtt her.